برخی از ابزار و وسایل جایگاه خاص و ویژه‌ای در زندگی بشر دارند و بدون آنها زندگی برای بشر غیر ممکن است. یکی از وسایلی که جایگاه خاصی در زندگی انسان‌ها در سرتاسر جهان دارد یخچال است. یخچال یکی از اختراعات بشر است که در طول تاریخ تغییرات زیادی کرده است و تبدیل به شکل امروزی آن شده است. در حال حاضر نیز یخچال‌ها دائما در حال تغییراتی در ظاهر و قطعات هستند. با توجه به افزایش قیمت یخچال در سال‌های اخیر، خرید و فروش قطعات یخچال برای تعمیر و تعویض در ایران رونق زیادی پیدا کرده است. به همین دلیل در‌این مقاله خرید و فروش قطعات یخچال، انواع قطعات و نکات مربوط به آن را بررسی خواهیم کرد.
کنار هم قرار گرفتن قطعات یخچال سبب ایجاد کارکرد نهایی آن می‌شود. این قطعات مانند اعضا هستند؛ یعنی عیب در عملکرد هر یک از آنها بر عملکرد نهایی یخچال تاثیر می‌گذارد.
هر یک از‌این مولفه‌ها دارای کارکرد خاص خود هستند. اما همه آنها برای رسیدن به یک هدف خاص تلاش می‌کنند که سرمای لازم را تولید کنند تا مواد غذایی خراب نشوند. با خرابی هر کدام از‌این قطعات، عملکرد کلی یخچال مختل خواهد شد. یکی از موثرترین راه‌ها برای تشخیص خرابی یخچال آشنا شدن با اجزای آن و عملکرد هر یک از‌این مولفه‌ها است.
انواع قطعات یخچال و عملکرد هر کدام از‌این بخش‌ها در ادامه مقاله بررسی خواهند شد. یخچال و فریزر یکی از مهمترین و گران‌ترین وسایل آشپزخانه هستند. این دستگاه کاربردی متشکل از اجزای مختلف مانند اوپراتور، کندانسور، کمپرسور، فیلتر، لوله مویرگ‌ها، ترموستات، رله‌ها و … می‌باشد. این اطلاعات می‌تواند به کاربر کمک کند تا منبع مشکل را در صورت بروز، پیدا کرده و آن را تعمیر کند. بنابراین در‌این مقاله ما قصد داریم انواع اجزای یخچال و لوازم جانبی را معرفی کرده و کاربرد هر یک از آنها را بررسی کنیم. در‌این مقاله مشکلات و مضرات هر یک از این بخش‌ها و چگونگی آزمایش آنها مورد بحث قرار خواهد گرفت. این اطلاعات کامل می‌تواند به شما کمک کند تا از یخچال مراقبت کنید و حتی برخی از قسمت‌های آن را تعمیر کنید.
برخی از قطعات یخچال عبارتند از:
کمپرسور یکی از اجزای اساسی تشکیل دهنده هر نوع یخچالی است و اغلب افراد حداقل یکبار نام آن را شنیده‌اند. این قسمت در حقیقت همان موتور یخچال است. موتور یا کمپرسور مهمترین قسمت یخچال است و در حقیقت قلب یخچال می‌باشد. کمپرسور یک بخش بزرگ و سیاه است. این قطعه معمولاً پشت یخچال و در پایین آن قرار می‌گیرد.
کمپرسور یکی از پرکاربردترین قطعات یخچال است و شامل پیستون‌های سیلندر، دریچه‌ها و موتورهای آسنکرون است. وظیفه کمپرسور فشرده‌سازی گاز مبرد موجود در لوله‌های اوپراتور برای ایجاد سرما در کابین یخچال است. این کار با چرخش موتور آسنکرون همزمان درون محفظه مختص کمپرسور انجام می‌شود. این چرخش باعث می‌شود که پیستون مانند پمپ عمل کند. وقتی دریچه‌ها بسته می‌شوند، گاز شروع به گردش می‌کند. با جریان تناوبی گاز مبرد موجود در لوله‌ها سرماسازی در یخچال انجام می‌شود.
یکی دیگر از قطعات مهم در یخچال که خرید و فروش آن رواج زیادی دارد کندانسور است. کندانسور وسیله‌ای است که در تمام تجهیزات مربوط به سرمایش مانند یخچال، فریزر و دستگاه‌های تهویه مطبوع هوا یا همان کولرهای گازی برای متراکم نمودن گاز مبرد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کندانسور لوله‌های قوس‌دار و خمیده‌ای دارد که به کمپرسور متصل می‌شوند. این لوله‌ها پشت یخچال و نزدیک کمپرسور قرار دارند. این لوله‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در آنها گاز مبرد می‌تواند به آسانی در آن جریان داشته باشد.
گاز مبرد که وارد لوله کندانسور شده با فشار بالا توسط کمپرسور وارد لوله می‌شود، در‌این قسمت متراکم خواهد شد و از گاز به مایع تبدیل خواهد شد. اگر کندانسور به درستی کار نکند، گاز مبرد نیز به اندازه کافی خنک نخواهد بود، در نتیجه داخل یخچال خنک نمی‌شود.
انواع مختلفی از کندانسورها در یخچال و فریزر وجود دارند که عبارتند از:
همه ما با لوله‌های پرپیچ در پشت یخچال آشنا هستیم. این لوله‌ها در واقع همان اواپراتور یخچال هستند. لوله‌های اواپراتور معمولاً از آلومینیوم یا فلزات با هدایت حرارتی بالا ساخته می‌شوند. قطعات اواپراتوردر پشت یخچال قرار دارند. پس اگر به پشت یخچال نگاه کنید، این لوله‌ها قابل‌مشاهده هستند. خرید و فروشش اواپراتور با توجه به نقشی که در یخچال و عملکرد مناسب آن دارد و با توجه به افزایش قیمت بالای یخچال، نسبت به گذشته بیشتر شده است.
لوله‌های اواپراتور سطوح انتقال حرارت هستند. گاز مبرد در داخل لوله‌ها جریان دارد. اواپراتور هم مانند کندانسور عمل می‌کند و در خنک شدن گاز ورودی به یخچال نقش اساسی را ایفا می‌کند. در نهایت سرمای ایجاد شده اواپراتور و فن یخچال به درون کابین یخچال منتقل می‌شود و سرمایش یخچال را ایجاد می‌کند. گاز قبل از انتقال به اواپراتور مایع است و بعد از ورود به‌این لوله‌ها به شکل گاز در می‌آید.
یکی دیگر از قطعات کاربردی در یخچال فیلتر خشک‌کن یا فیلتر درایر است. برای جلوگیری از نفوذ ذرات آلوده و آب به داخل کمپرسور از فیلتر درایر استفاده می‌شود. از نظر شکل ظاهری فیلتر درایر استوانه‌ای شکل است و اغلب قبل از سر راه شیر یا لوله مویین قرار دارد. فیلتر درایر به شکل عمودی بر روی ورودی ساکشن کمپرسور قرار داده می‌شود.
کار اصلی فیلتر درایر در یخچال جذب رطوبت گاز مبرد پیش از ورود گاز مبرد به کمپرسور است. اگر رطوبت وارد کمپرسور شود باعث می‌شود تا قطعات دینامیکی آسیب جدی ببینند. علاوه بر‌این ورود رطوبت و آب به داخل روغن کمپرسور کارایی آن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل است که استفاده از فیلتر درایر به عنوان جاذب رطوبت و حذف کننده ذرات رسوب‌زا، در یخچال ضروری است.
لوله مویین یا شیر انبساط بین کندانسور و اوپراتور قرار دارد. لوله مویین عامل کنترل جریان مبرد در یخچال است. لوله مویین از مس ساخته شده است و از نظر شکل ظاهری مشابه فنر است. قطر و طول لوله مویین کم است و همین کم بودن قطر و طول سبب کاهش دمای گاز مبرد می شود.
لوله مویین به عنوان واسط در انتقال گاز مبرد از کندانسور به اواپراتور قرار دارد. گاز مبرد با فشار بالا و درحالی که هنوز به شکل مایع است وارد لوله مویین می شود. لوله مویین قطر بسیار کمی دارد به همین دلیل گاز مبرد در زمان عبور از آن به صورت گاز- مایع تبدیل می‌شود و فشار آن هم یک پنجم کاهش پیدا می‌کند. در نهایت گاز مبرد از لوله مویین به اواپراتور منتقل می‌شود و پس از‌اینکه در داخل اواپراتور کاملا خنک شد وارد کابین یخچال می‌شود.
با توجه به اهمیت هر کدام از بخش‌های مورد بررسی در کارکرد درست یخچال، تنها راه تعمیر قطعات خراب شده و بازگشت عملکرد یخچال به حالت عادی، خرید قطعه خراب شده است. در حال حاضر خرید و فروش قطعات یخچال در بخش‌های مختلف کشور انجام می‌گیرند و از‌این بابت مشکلی برای شما وجود ندارد. شما می توانید با مراجعه به مراکز معتبر که در امر خرید و فروش قطعات یخچال فعالیت می‌کنند قطعه مورد نظرتان را خریداری کنید.
موتور فن یخچال فریزر و ساید بای ساید یکی از اجزای ضروری در یخچال‌های ساید بای ساید است. به دلیل‌اینکه در واقع یخچال و فریزر هر دو با یک موتور کار می کنند و در صورت خرابی موتور یخچال و فریزر هر دو با هم از کار می افتند. موتور یخچال‌های ساید بای ساید مانند موتور یخچال‌های عادی است اما توان بیشتری دارد.
هیتر المنت‌ها اجزایی در یخچال هستند که وظیفه گرم کردن یخچال را بر عهده دارند. هیتر المنت در واقع سبب می‌شود تا برفک های ایجاد شده در یخچال آب شوند و دیگر برفکی در یخچال ایجاد نشود. به همین دلیل است که اغلب یخچال‌های ساید بای ساید برفک نمی‌زنند. هیتر المنت از قطعات ترمودیسک و برد الکترونیکی یخچال فرمان می‌گیرد و عمل برفک‌زدایی را انجام می‌دهد.
حسگر و دیفراست یخچال در واقع نوعی مبدل هستند که برای اندازه‌گیری موارد مانند دما، رطوبت و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد و سپس اطلاعات به دست آمده را، به مقادیر و یا سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. هر ده ساعت پس از فعالیت کمپرسور یک بار عمل دیفراست انجام می گیرد. سنسور دیفراست باید زمانی که عملکرد ذوب کردن یخ‌ها به حد معینی رسید آن را خاموش کند تا یخچال بیش از حد گرم نشود.
وظیفه ترمودیسک راه‌اندازی سیستم دیفراست یا برفک‌زدا در یخچال است. هنگامی که دمای یک سیم‌پیچ حرارتی یا خنک به منفی ۵ درجه سانتیگراد برسد، ترمودیسک المنت روی کویل سرمایشی را دارای برق می‌کند، در نتیجه دیفراست راه‌اندازی می‌شود. دیفراست ادامه دارد تا زمانی که دمای اواپراتور به دمای مثبت ۵ درجه سانتیگراد برسد. در‌این زمان، انتقال قدرت عنصر یا گرم‌کن قطع می‌شود و عملیات دیفراست یا برفک‌زدایی به پایان می‌رسد. بنابراین یخچال از دمای منفی ۵ درجه سانتیگراد تا دمای مثبت ۵ درجه سانتیگراد تغییر می‌کند. ترمودیسک به صورت سری با هیتر المنت دیفراست، در یخچال قرار دارد.
یخچال و فریزر به صورت خودکار روشن و خاموش می‌شوند که دلیل آن وجود بخشی به نام ترموستات است که با وجود آن یخچال یا فریزر به طور کامل کار می‌کند و هرگز خاموش نمی‌شود. به بیان ساده، همان درجه تبرید که شما تغییر می‌دهید و روی ۲ یا ۳ تنظیم می‌کنیدف به ترموستات کمک می‌کند که به طور خودکار کمپرسور را خاموش کند. عملکرد این بخش کاملاً مکانیکی است که می‌تواند جایگزین و حتی تعمیر شود که در اغلب موارد بهتر است آن را تعویض کنید تا تعمیر، چون ممکن است دوباره در یخچال شما مشکل ایجاد کند.
گازهای مبرد یخچال و ساید بای ساید سبب سرد شدن فضای داخل یخچال می‌شوند و زمانی که گاز داخل لوله‌ها تمام شود یخچال دیگر سرد نخواهد شد و به بیان ساده‌تر مواد غذایی شروع به آب شدن می‌کنند. سالم بودن موتور هم در‌این زمان کمک‌کننده نیست چرا که گاز مبرد وجود ندارد تا سرمای لازم را تولید کند.
تایمرهای مکانیکی و دیجیتال یخچال امکان تنظیم درجه حرارت و یا حتی باز و بسته شدن یخچال در زمان مشخصی را برای شما ایجاد می‌کنند. تایمرهای دیجیتالی به صورت خودکار تنظیم می‌شوند؛ به عنوان مثال اگر درب یخچال بیشتر از یک دقیقه باز بماند چون سبب بیرون رفتن هوا از یخچال می‌شود، تایمر آلارم هشدار می دهد.
برد الکترونیکی یخچال، "مغز" دستگاه است که اجزای اصلی مانند کمپرسور و فن یخچال را کنترل می‌کند. همچنین می‌توان مادربردها را به عنوان برد اصلی در نظر گرفت که وظیفه آنها کنترل تمام اجزا می‌باشد. به طور کلی هر چیزی که بر روی یخچال تاثیر بگذارد، می‌تواند توسط مادربرد ایجاد شود. اگر برد الکترونیکی آسیب ببیند، یخچال به درستی نمی‌تواند خنک شود. یکی از نشانه‌های پنل کنترل آسیب‌دیده این است که فن، چراغ‌ها و اجزای دیگر کار نمی‌کنند.
به خاطر داشته باشید که اگر از تعمیر لاستیک یخچال غفلت کنید، در اثر کار زیاد، یخچال به شدت آسیب خواهد دید و مواد غذایی زودتر خراب خواهند شد. علائم آسیب به این بخش عبارتند از: سخت باز و بسته شدن لاستیک و یا به عبارت دیگر خشک شدن، ترک خوردن، شل شدن و تغییر شکل و یا پاره شدن. وقوع هر یک از این موارد به شما می‌گوید که این بخش نیازمند توجه و بررسی است. البته لاستیک‌های یخچال معمولاً عمر خدماتی خوبی دارند و آسیب به این بخش کمتر رایج است.
قطعات پلاستیکی یخچال مجموعه‌ای از قطعات مانند کشوهای داخل یخچال هستند که از پلاستیک ساخته می‌شوند. این قطعات مانند سایر بخش‌های یخچال باید به صورت منظم بررسی شوند چرا که کشوها و طبقه‌های پلاستیکی یخچال خارهای کوچکی برای اتصال دارند که اگر بشکند نیاز به تعویض دارند.
موتور دمپر یا محرک الکتریکی در واقع یکی از انواع موتورها است که برای باز کردن و بستن یک دریچه با استفاده از نیروی الکتریکی به دو روش کامل و تدریجی استفاده می‌شود. این سیستم جریان هوا را تنظیم می‌کند که در لوله‌ها، دودکش‌ها و کانال‌ها به کار می‌رود. موتور دمپر بر روی دمپر قرار داده می‌شود و عملکرد مشابه دمپر دارد، با این تفاوت که باعث می‌شود تا دمپر به طور اتوماتیک عمل کند.
واضح است که وقوع هر نوع مشکل و عیب در هر یک از بخش‌های یخچال باعث می‌شود که یخچال به درستی خنک نشود و سردی لازم برای خنک نگه‌داشتن مواد غذایی تولید نشود. بنابراین بهتر است که نکات اصلی نگهداری از یخچال را بدانید و از باز کردن و بستن درب یخچال بیش از حد جلوگیری کنید و یا آن را در یک مکان داغ قرار ندهید. اغلب بخش‌های داخلی یخچال بسیار حساس هستند؛ به گونه‌ای که آزمون و تعمیر آنها نیازمند حضور یک متخصص است. بنابراین، اگر شما در‌این کار متخصص نباشید، بهتر است که تعمیر این وسیله را به متخصص واگذار کنید. هر قسمت از یخچال که با مشکلی مواجه شد می توانید با خرید قطعه مورد نیاز مشکل را رفع نمایید. در حال حاضر مراکز معتبر و مختلفی در امر خرید و فروش قطعات یخچال فعالیت می‌کنند. یکی از مراکز معتبر در این زمینه، مدرن‌تکنیک می‌باشد که با سابقه طولانی در بخش خدمات و تعمیرات و با ارائه ضمانت‌نامه و پشتیبانی 24 ساعته، توانسته است رضایت کامل مشتریان خود را جلب کند. مدرن تکنیک در همین راستا و در جهت رضایت مشتریان خود، اقدام به فروش قطعات یخچال نیز کرده است تا بتواند بیش از پیش نیازهای مصرف‌کنندگان را برطرف کند تا خریداران یخچال‌های برندهای مختلف بدون دغدغه برای قطعات اورجینال و با خیالی آسوده از خرید خود لذت ببرند.